برگزاری شانزدهمین نشست مجمع در مرکز تحقیقات بانک ملی
شانزدهمین جلسه مجمع پژوهشکده‌های اقتصادی، متشکل از مؤسسات پژوهشی اقتصادی و توسعه‌ای حاکمیتی، به میزبانی محمدرضا مهدیار اسماعیلی، رئیس مرکز مطالعات اقتصادی و بانکداری اسلامی بانک ملی در تاریخ 31/02/1402 برگزار شد. در این جلسه علاوه بر دکتر مهدیار اسماعیلی، اعضا در مورد موضوعات و مسائل روز از جمله توافق با کشور عربستان و فرصت‌های این توافق، به بحث و گفتگو پرداختند.
موضوعات و مسائل روز و مباحث مجمع
دکتر نعمتی
ایشان عنوان کردند که برای نتیجه‌گرفتن باید صبوری کرد تا نتیجه حاصل شود. دکتر نعمتی بر ضرورت همکاری اعضای مجمع در زمینه برنامه هفتم توسعه پس از انتشار پیش‌نویس برنامه و استفاده از ظرفیت دکتر توتونچی در بخش طرح‌های کلان سازمان برنامه‌وبودجه جهت مشارکت اعضای مجمع در بهبود برنامه هفتم توسعه تاکید کردند.
دکتر مرتضوی:
ایشان ضمن اشاره به ظرفیت مشارکت اعضای مجمع در ارائه طرح‌های عملیاتی و اجرای آن در مناطق آزاد، عنوان کردند که مقدمات این کار در پی مذاکره با دکتر عبدالملکی و پیغامی در همایش توانمندی‌های صادراتی 1402 (ایران اکسپو 2023) فراهم شده است. دکتر مرتضوی در ادامه از اعضای مجمع برای پاسخ به نامه دبیرخانه در زمینه طرح‌های پیشنهادی در مورد مناطق آزاد استمداد طلبیدند.
دکتر توکلی:
دکتر توکلی ضمن تشکر از دکتر اسماعیلی توضیح دادند که برای معرفی مجمع تلاش‌های زیادی صوت گرفته است. ایشان برخی از این اقدامات را به شرح زیر برشمردند.
– شرکت در نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی و مذاکره با دکتر عبدالملکی و دکتر پیغامی برای انجام طرح‌های مشترک با مشارکت اعضای مجمع در زمینه‌هایی مانند مسکن و ایجاد هاب گردشگری سلامت در مناطق آزاد
– معرفی مجمع در نمایشگاه کتاب با تهیه و نصب بنر مجمع در نمایشگاه و معرفی مجمع در مصاحبه‌های تلویزیونی برگزار شده در جنب نمایشگاه
– ایجاد کارگروه مهار تورم و رشد تولید به‌عنوان رویداد ویژه همایش اقتصاد ایران اصلاحات ساختاری در گام دوم برای حضور اعضای مجمع با هدف ارائه طرح‌های عملیاتی برای مهار تورم و رشد تولید با مشارکت با جهاد دانشگاهی
– تشکیل کارگروه مسکن، کارگروه مدیریت اجاره خانه، در پژوهشکده با مشارکت اعضای مجمع
– زمینه‌سازی برای ایجاد کارگروه ترانزیت در پژوهشکده امور اقتصادی با مشارکت اعضای مجمع
ایشان همچنین در خصوص همایش «اقتصاد ایران؛ اصلاحات ساختاری در گام دوم» توضیحاتی دادند و ضمن معرفی کارگروه حکمرانی بر مبنای داده به ریاست دکتر شباک، از اعضا مجمع خواستند که مشارکت بیشتری در همایش داشته باشند. دکتر توکلی در همین راستا توضیحات تکمیلی را ارائه داده و عنوان کردند که مجمع درصورتی‌که شناخته شود، می‌تواند کارهای ارزنده زیادی انجام دهد.
دکتر روزبهان
معاون پژوهشی مرکز توسعه و آینده‌نگری در خصوص ترانزیت و ظرفیت مناطق آزاد موارد متعددی را مطرح و اعلام کردند که ظرفیت‌های خوبی در این زمینه وجود دارد. از نظر ایشان وزارت راه، مناطق آزاد و وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌توانند پیشنهادهای سنجیده‌ای را مطرح کنند تا از فرصت پیش‌آمده در ارتباط عربستان استفاده شود. ایشان پیشنهاد دکتر توکلی در خصوص تغییر کشت دانه‌های روغنی را توضیح دادند و گلستان را برای این منظور مستعد دانستند. در استان مازندران، مقادیر زیادی آب وارد دریا خزر می‌شود. این آب می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. از این آب‌ها می‌توان برای خشکسالی سرزمین گلستان و یا دشت قزوین استفاده کرد.
دکتر پالوج
ایشان توضیح دادند که در شمال کشور پدیده‌های طبیعی تحت عنوان آب‌بندان داریم که ظرفیت ذخیره‌سازی آب را دارند. اگر قرار است ظرفیتی برای تولید استفاده شود می‌توان از آب‌بندان‌ها استفاده شود. این در حالی است که الان شرایط اضطراری در این سه استان ایجاد شده است. در ارتباط با آب می‌توان از آب‌بندان‌ها به‌صورت نظام‌مند استفاده کنیم تا مشکلات خشکسالی را کم شود.
دکتر شباک
ضمن تشکر از اعضا و تبریک ولادت حضرت معصومه، توضیح دادند که انتظار بیشتری از مجمع می‌رود. باید بسیار متمرکزتر شود و اولویت‌بندی صورت گیرد و باتوجه‌به سند تحول دولت و برنامه هفتم، موضوعات خود را تنظیم کنیم؛ لذا بهتر است به سمت هدف‌مندی حرکت کنیم. در این زمینه می‌توان هدف‌گذاری نمود. موضوع صنفی هم از موضوعاتی است که می‌توان پیگیری و مورداستفاده قرار داد.
معرفی مرکز
دکتر محمدرضا مهدیار اسماعیلی
ایشان ضمن خیرمقدم به اعضا، توضیحاتی در چند محور ارائه دادند. بانک ملی سبقه تاریخی طولانی دارد و نسبت به دیگر بانک‌های کشور، مانند همکار نیست حتی در شورای بانکی، بانک ملی به‌عنوان رئیس انتخاب شده است. در مدیریت التهابات ارزی کشور، بانک ملی نقش مهمی داشته است. به‌عنوان‌مثال صرافی ملی نقش مهمی در نرخ‌گذاری داشته است. حتی در موضوع کالابرگ، بانک ملی به‌عنوان طراح و مجری انتخاب شد. باتوجه‌به این اهمیت، مرکز مطالعات اقتصادی و بانکداری اسلامی به‌عنوان یک مرکز دانشی و پژوهشی در اسفند 1400 تأسیس شد. به‌محض تأسیس با مجموعه‌ای از مطالبات و مطالعات دولت مواجه بوده‌ایم، موضوعاتی مانند حذف ارز 4200 و کالابرگ، تورم، نوسانات ارزی و… از این دسته‌اند.
گزارش‌ها ناظر به چالش‌ها کشور و برای مدیران اجرایی کشور و به‌صورت کاملاً مسئله‌محور هست طراحی شده است. تدوین چهار شکل گزارش در دستور کار قرار گرفت: اول، گزارش‌های تراکنش که 6 شماره منتشر شده است. این گزارش‌ها برای مدیران عالی کشور تدوین شده که فرصت مطالعه ندارند؛ ولی موضوع مهم است. سعی شده است که گزارش مختصر باشد؛ دوم، گزارش‌های راهبردی: تحلیل عمیق یک موضوع، آسیب‌شناسی و رسیدن به راهبرد در حجم 30 تا 50 صفحه تهیه می‌شود؛ سوم، نگاشت‌های کارشناسی یا مقالات کوتاه تحلیل کارشناسی در حد 15 صفحه و چهارم: یادداشت‌های سیاستی ناظر به اجرا که محدودیت صفحه از نظر سقف و کف ندارد. به‌عنوان‌مثال تعداد شعب بانکی کشور مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه این شد که تعداد شعبات مصلا زیاد نیست. با این تحقیقات می‌توان تصور مدیران را تغییر داد. امروز در عمر ۱۴ماهه مرکز بالغ بر 60 محتوا تولید شده است.
ایشان توضیح دادند که تلاش شد تا مرکز با فضای دانشگاهی پیوند بخورد. به‌عنوان نمونه، در مرکز سعی شد تا با همکاری دانشگاه علامه، دانشکده تجارت تأسیس شود؛ دانشجویان در حین تحصیل حوزه‌های بانک را بشناسد و بعد از پایان تحصیل، وارد بانک شود.
از دیگر موارد مورد بررسی، اثرگذاری مرکز بود. ایشان توضیح دادند که در روزهای شنبه، جلسه‌ای با حضور معاون اول تشکیل می‌شود که دوستان باتجربه و صاحب دانش اقتصاد حضور پیدا می‌کنند و موضوعات را می‌شنوند و به تصمیم می‌رسند. هم‌زمان با کنترل تورم بانک مرکزی، مرکز هم بسته پیشنهادی خود را ارائه داد؛ نتیجه این بود که بسته بانک ملی مورد تأیید قرار گرفت. ایشان در ادامه به بررسی چالش‌های نظام بانکی پرداختند و توضیح دادند که راه‌حل‌ها برای کنترل بانک‌ها در بانک دولتی و خصوصی متفاوت هست. در ادامه ضمن بر شمردن و تشریح چالش‌ها، راه‌حل‌های موردنظر خود را نیز ارائه کردند.
مصوبات جلسه
- آقای توتونچی طرح‌های کلان ملی برای جلسات بعد دعوت شود
- دعوت از مدیران سه استان شمالی کشور برای هم‌فکری در زمینه حل بحران آب و ارائه طرح‌های عملیاتی برای رشد تولید کشاورزی با استفاده از ظرفیت آب‌بندها و هدایت آب و احیای ظرفیت کاشت دانه‌های روغنی با اقداماتی همچون ممانعت از رفتن آب شیرین استان مازندران به دریای خزر
- پیگیری ایجاد کمیته جذب مشترک مجمع و ثبت اساسنامه مجمع و تثبیت آن در وزارت علوم
- برگزاری جلسه بعد روز یکشنبه یا سه‌شنبه ساعت 6 و نیم صبح